Ëîãîòèï ÍÏÏ



� ������� ����

������ / ˳��������

������ ������

���94(477.43)"18"

�.�.������, �. ���'�����-����������

²������� ����������������� � �. ���'��ֲ-��IJ��������
� ���ز� ������Ͳ XIX ��.

����������� �: ���'�����-���������� � �������� ���������-������������ ��'����: ������ � ����������. ������ �������� ����� �� ��������� ����� ��������� �������-��������� �����������. - ���'�����-����������. - 2005.

� ����� �������� ������ �� ����� �������� ������, ������������ �������� ���������� ����� ������� ����������������� �� ���������� �� ��������� �������� �. ���'����-����������� � ������ �������� XIX ��.

������ �����: �. ���'�����-����������, ����������������� ����, ������ ����������, �������� ����� ����, ����� ���������, ������� ���������, ��������� ���������, ��������� �������, ������, �. ���������, ��������� ��������� ������ ����.

� ������ �������� XIX ��. ���������� �������� ���'����-�����������, �� � ����� ��� �� ������� ����, ��������� � ����� ��������� �� ������������, ���� ��� ��������� �������� ���� ���������.1 � ������ �� �� ���������, �������� �������� ��� ���� � ���������� ����� ���� ������ ��������.

��������� XVIII ��. ������������ ������ � ����� �� �������� ���� ��������� ���� �������� �� �� ��������� �������. ��������� �� ��������� ������ ��������� �������� � ��. XVIII ��. ������� �� ������ ������� ������� � ������. �������, � 70-� ���� XVIII ��. � ����������� �������� 77,2 % ��� � ������� ���������� � ��������� ��������.2 �� ����� ����������� ��������� ��������� - ��������� ������� (�� ������� ������) � ������� ���� (�� �����) �� ������������ ������ (����� �� ������� � ������, ����� ����� � ������ ����).3

����� �� ����������� ������ �� ����� ���� � ����� ����, ��� �� �� ��� ��������, ������� ��������� ����. ������ ����� ������� ����� �������� ����� �������� ����� � ������������ �����. ����� ������, ��������� � 1374 �., ������������ ���'�����-����������.

�� ���������� ������ �� �������� ����� � ����������������� ��� �������� ����, ����������� ������������� ������. 2 ������ 1795 �. ���� ������ ���� ��� �������-����������� ϳ������-��������� ����, � ����� �����������: "... ���� �������� ������� ������� ���� ��������� ��� �� �����, ������ � ������������, ������� ���������� ���������� ������� �������� �� 21 ������ 1785 ���� ����������...".4

�������� ��������� ����������, ���� ������������� ����� ������� ���������� ��������� �� �� ������� 70 ���� ղ� ��. ��������� "������� �� ����� � ������ ������� ���������� �������" �������� �� (1785 �.). �������� ��� ���� �������� �� ���� ������������ ������ �� ���������� ���� �� �������� �����. �� "��������" ��� ������� ���� ���������� ����, �� ����������� ������ ������� �� ������������ � �������� �������� � ������ ������ ��� � ������, � ����� ���������� � ������������ ������������.5 ���������� ��� ������� ������������� ��� ������ � "���������� ������� ���������� ����������� � �������������� ��������" �� 25 ������ 1766 �., �� ��� ������������ ���������� �� "��������" �� ������������ ��������.6

� ����� 333 ������ ���������� �������������, �� ��� ��� ����� ����� ���� ���������� �� �������� ���� ��� ������. ������ ���� ��������������� ������ � �� 4 ������� �� 2 ������, ��������� �� ������� ������ �������. ��� ����� �������������: "... � ��� �� ��� ������� ����� ���� ������� �� �����, ��� �������� �������� ����� ���� � ���� �������, �� ������ ���������� �������, ����� �� ����������� �� ��� ���������� ������ �������".7 �������� � ������������ ��������� ��������� ������ ���� ����������� �������� �� ������� ��� ������� ������, �� ���� � �������� ���� �� ����������� �� ����� ������� ���� � ��������� ������; �������� ��������� � ����� �������� ������ ��� ���������� ������������; ��������� ����� "��������� �������" � ����� ������� ��������� ������.8

29 ��������� 1799 �. ������� ���� ����������� ��������� ��������� ������ ���� ��� ��� ��������, ��������� �� ������. ������ ������� � ����� ���������� ������������ ��������� � ��������� �������� ����� ������������� � 1801 ����.9 ���� � ����� ���� ������������� ������������� ������ �������� ������ �� ������ ��� ������.

� ���'����-����������� �������� ����� ���������� ������� ���������� ��������� �� �������������� ������� ������� ���������, � ����� ���������� ������� ������ �� ����������������� ����. �� 1809 �. � ��� ��� ��������, �������� �������� �������������� � ���������������, ������������, ��������� � ������ ������. ��������� ���������� ��������� �� 11 ��������, ���������������������� ����� ������ ����������� ���������� � ��� "������ ��������� ����" - �������� �������������� �����.10

������� ������� ����������, �� ����� �� ������ ��'�������� ��������," ������ �� ������ ���������� � ���'����-����������� �������� ������� ���� ������������� ���� ����������� �� ����������� �������� ����� �������� �����. ������, ���� �������� ���� ��� ������������� ��� ��������� � ���������� �� "������� �� ����� �� ������ ����� �������� �����", ��������� ������� ��� ���� ������� ������ � ���� �������������� ���������� �� �������� �������� ����.

� ����� �������� ����������� ��� ���������� ������� ��������� ���� �� ��������� ������� �� ������������������ �������, �� ������� 1809 �. � ���'����-����������� �������� ���������� ��������� ������ "��� ���������� ��������� ������� � ��������� ������� � �� �����������, �� ���������� � ����������� ����� ������ � �� ����������� � ��������� � ��������� ������� �������". ������������ ������ ������� ���� ������ ��� ��� ���������� ���� ����.12

����� ����, �� 1809 �. � ������ ���'����-����������� ��������� ������ 3 ����� �������������� ���������� � 27 - �����������, � ���� �������� - 580 �� 1995.13 ֳ ����, ����������, ���� ������ � �����������, �� ������������ ������ � ������ ��������, ������� ������������ �������� ������ ���������� ���������� �������� ������, ������ �� ������������ ����, ��� � ����� �� �������� �� �� ������.14

� 1809 �. � ��� ����������� 579 �������, ����� ���� �������� ���� �����'����� ��� �������.15 � �������� ���'���� (���� ���� �. ���������) ���� 2989 ������� 1135 ������ ���� (��� 5301 ����� � 16, 425 ����).16 � ��� 416 ������� 1600 ������ ���� � ����� ������ ����, � 2573 �������� 235 ������ - �� ������ �����.17

�� ������ ��������� ���� ����, ������ �� ����� 1809 ����, ������� 4 ���������, 32 ������ �� � ���������. �� ��������� ��������� (������ ��������� ��������) �������� 468 ������� 1912 ���. ����, ��� ���� 36 �������, �� ��������� 67 ��� ������� ����. �������� ����� ��������� ���� ���� �� ��������� ���������� - 695 ���. 1827 ���., �� ���� ������������ 98 �������. ���������� ����� ��������� ���� ��, �� ��������� ��� ��������� ������, �������� �������, �����, � ����� ��� � ���� �� ���糺� 67 ��� ������� ����, ��� � �� ����� ���� �������, ���� ��������� ������� ����, � � �� ���������� ���� ������� �� ������������ �� ������. ������� ��������� ��� 179 ������� 169 ������, 58 ������� �� ��������� � ������� 106 ��� ������� ����. Գ������� ������� �������� - 179 ������� 1668 ������, 16 ������� �� ��������� - 19 ��� ������� ����. ��������� ��������� (������ 283 ����� ������� ����) ���� ����� ������������ �����, ��������� �������� � ���� � ����������� �����, ���������� �� ��, �� � �������� ���� ���� �������� �� ���� ������ ������� ������ ����. �������� ��� ����� ��������������� �� �� �������� ������ ��� �������� ������ �� ��� ����� �������� ���� � ������� ������ ��, �������, ������������� ���� ���, �� ������ ����������� ����� ��������� ��������.18

�� ����� ������ ��������� �����, ���������, �������, ��������� �� 29 ������� 1807 ���� ���� ������ � ��������� ����� ��������� ������ � ������� ������ �� 4-� ����� �����. �� ������������ ���� ������� ������ ���������� �� ������� ���� 2416 ���. ������. �� ����������� ���������� ���������, �� ����� ���������� � ����� ���� ���������, �� �� �� ���� ������� � ������.19

������ �� ���������� 86 ��� ������� ����, �� ���������� �� ������ ������, �������� ����� ����� �� ����� ��������: ���� ������� ��� �������� � ��������; �������� ���������� � ������������ �� ����� ����� � ����� �����; ������ ���������� � ���� ������������, �� �������� �� �������; ����������� � ������������ ����. �� �������� �������� ������ �������� �� �������� ������ �������������� �����������, ���� ������������, �� ���� � ��� ���� �� ����������.20

���� ���������, ���� �� ����, �������� ������� ���������� ��� ����������� ("������"). �������� �������� �� ������� �� ���� ������������ �������� ����� � �������� "�������� ����� � ������� �� ������� ������������� � ���������� ������".21

���� ��������� ����������� �� ������� 20 ����� �� ����, ���� �������� ���'����-����������� �� ���������. �� 1809 �. � ��� ���� 82 �������, ��������� ��������� 221 ����� ������� ����. ������ �� ���������� ���� 1252 �������� 953 ����� ����. ������ � �������� ���� "�� ����������� ����", ���� ������������ �� ��������� ����� �� ������� ���������, ��������� ����� ����� ���� �������� � ����� 1455 ��� 15 ���. ������ � ��. � 1807 �. ��������� ������� ������ ������ ���� �� ������ � ��������� �� 2151 ���. ������.22

������ ������ �������� �� ����� ����� ��������� ����� �� ������ ��������� �� ����������. ������� �� ������� ���'����-����������� ����������� �������, ���� ��� ���������� ���������� ���������� �������� ��������� �� ������������ ������� �����. ��������, ��� � ��� ����� ������� �� ������� ���� ����� �� ������ ��������� �� ����������, �������� � ���� ����� ���� ��������. ���� ���� ���� ���� ��� �������� ����������, � ���������� �� ���������� ����� �� ��������. ��� �������� 1808 �. �� ����� �� ���������� � ����� ����� ������� ������ 20 ���. ������.23

������ �� 1809 �. �������� ���� ��������� 43002 ���� 82 ������ ������ �� 5707 ���. 44 ���. �����������. ������ ������� �������� ��������� �� ����� ����� �� ��������� ����� �� ����� �� ������������ ���������� �������. ������� ������� � ������� � ��� �� ��� ��� ���� �������� ������ ���������, �� �� ����������� ��������� � ����� �����.24

����� �� ������ ��������� ��� ���������� ����� �� ���������� ����� ���'����, �������� ���� ��������� ������������, �� ���� � ������������, � ����� �����, �������� ����������������� � ���. ���, �������, �� ����������� ���������, �������������: 1) ������ ��������� ������� ���'����-�����������, �� �� ���糺� �������� �� ���� ������, ��������� � ����� � �������� �� �� ����������� �� ������� ����, ������� ����� ������������� ���������� �� ���������� ������� � ��������� ������ ��������;

2) ���� ����� �� ��� ����� ������ ������������ ��������� ������������ �� ������� ���������� � �������� ������, �� ������ ����� ��������� ������� � �. ���������, �� �������� ���� � ���� �� ��������� ������ � ������� �������� ���� ����;

3) �����, ��� ���������� ��� ��� ����������, ������� ������� �� ���������� ������� ������;

4) ����� �� ����������, �� ���������� �� ����������, ������ � � ��� ����� � ����� � ������� ������� � ���, ����� ������������ ���� ����� ����� � ������ ���;

5) ��� ������������� ���������� �� ���������� �����'����� �������� �������� ������� ����� �� ���������� � ������ �� 3 ���. �� ����� ������ ����� ������ ����������;

6) ����������� ������ ��������� �� ����� ���� ���� �������� �� ������ 29 ������� 1811 ����, ���� ��������� ������ ������.

�������� ������ �� ������� ������, ������ ������ �� ��������� ��������� �� ��������� ���'����-����������� � ���, ��� ���� ����� ������ ���������� �� ������������ ���� ������� ��������� ��������. ��� ����� ������� ���� ������������ ������� ������������ ��������, ����� ���������� ������ �������� ����, ������ �������� �� ������������ ������ �� �������� �� ������� � ���� �������, ���� ������� ���������� � ����� �����. �� ������ ������� �������� ������� ��������� � ����� ����� ������ ��������. ����� �� ������������ ������ ������ � ���� ������������� �������� � ����� �� 2 ������ (��� 30 ���. ������) � ������� �����.26 �����, �� ��������� �� ������� �� ���� ������, ������������� ������ ����� ���������� � ����� � �����.

�� ��������� �� � ���������, ������ ���������� �� �������� ���� � ������, � ���������� � ����� ������� � ����� 1500 ���., ������� ��� ������ ��������� �� ����� �����������.2

�� ������, ��������� �������� ������������ ���� ������������, ������� � ������� ������ ������������ ������� �����. ��-�����, ���� � ���������� ������� ���� ������������ ������ ������� �����. ��-�����, ����� ���� �������� ���������� ������� ������� �������. � ������, ����������� ������ ����� ��������� �� ������ � �������� �� �������� ����������� � �������� ������ �� ������������.

������ ������������ �������, �� ������� �� ����������, ����������� ������������ ������� ���������. ������������� ���������� ������� ��������� �� �� �������: ����� ������ ������������� �������� � ������ ���������, � ��������� - �������� �� ������������ ��������� ����. �������������, �� ���� ��������� ����� ����� ������ � ����� ������������ �� ����������������� � ���, ��������� ��������.28

�������, ����������� ���������� �� 1809 �., �� ������� �� ��'� ����������� ��������� ����������� ���������, ���'�������� �������� ��������������� ���� ��� �������� ������� �����, � ��� ������������� ������� ���������� � ��������� ������������� ��������� ����� �� ������� ����� ���� - �� ������������� ����������� ���������� ��������.29

ij�������� ������������ ��������� ���� ������� ����, �� � 1810 �. ���������� ���� ���'����� ���� ������� ���������� ���������� ������ ����.30 ֳ ���� ��������������� ����� � �������-������ ������� ����, ������� � ����� ����� ����������� ��������� �����. ³������� �� ������ ����������, ������� ���'����-����������� ���� ���� ���� 1956 ������� 2271 �����. �����, � 1810 ���� �� �������������� ����������� ��������� ����������� ���������, �� ���� ���� �������� ���� 718 ������� 873 �����. �� ��� ����� � ���� ����, ��������� �� 1826 �. �� 1839 �., �� �������������� ���������� �������� ��� ���������� ��������� ���������, ������� �� ����� ��������� ���� ������� 220 �������, �� ������ ��� ���'��������� ��������� �� �������� ������� - 10 �������, �� ���������� ������� - 2 ��������, � ������ ������� ������ ���� - 232 ��������. ����, �� �������� XIX ��., � ��� ���������� ������ 486 ������� 873 ����� ������ ����. � ����, �� ��������� ��������� �� ��������� 1470 ������� 1398 ������.31

�� ������ 20 ���� �������� ����������������� � ���'����-����������� ���������� �������� � ��������� ������. ����� ����� ����� ������������ �� ���� ����� � �������� 30-� ����, ���� ������� ������� ��� �������� � ��� ����� ���� ������ ��������� ����. �� ��� ��������, �� "������ ��� ������������� �������� ���� ������ � ����������� ������ �������������� ���������� � ������ ����� �� ������ �������� � ���������� ���� ���� � ������� �������� ����������",32 ���������� ���-���������� ��������� � ��������� ���������� �� �������-����������� �������� ���������� �������� � ���'����-

����������� ������ ������� � ��� ��������� ���� ����� ����. ����� ���� �����, ��� ������������� ����������� ����������� ������ ����� ���������, ������� ������� � ������ ����������� ����� ����. � � ������ ����������� ��������� ����������� ������������� ������������� ��� ����, �� �����-��������� � ���'���� ��� �� ���������� ������������.33 ��� ����� ������� ����������������� ���������� ��������� ��� �������, ������������ � 1809 �.34

�����, ��� 16 ������ 1837 �. �� ���� ������� � ���'����-����������� ��������� ���� ������� ����� ����. �� ������, ���� ������ ������������ �� ������ ����������� ����������� �������� ����, ������ ���������� ����������� ������� ��������� ���� �� ������������������ �������. ������������ ������ ������� ��������� �������� ���� ������������ � �������� ����������������� ������������ ��������.

����, � ������ �������� XIX ��. ����������������� � ���'����-����������� ���������� �� ������� ���������-����������� �������. �������� ������� ���� � �������� ��������� ������� ���������, �����������������, ������ ����, ��������� ����� �� �������, �� ����������� ������ ���������� ������ ������� ��������� �� ������������������ �������. �����, ��������� 30-� ���� XIX ��. � � ��� ���� �������� ��������� ����������� �������� ����� ������������ ����������� ����, �� ���� �� ������� �������� �������.

�������

1. ���� �.�. ���� ������� ���������-����������� �������� ������������� � ����������������� ��� � XVIII ������ // ��������: ��������, ������� ��������, ��������: ��. �������� �����. - �.: ������� �����, 1986. - � 182.

2. ������� ���������� ���. - � 10. - �..�.�. - �, 1983. - �. 454.

3. ��������� �.�. ����� �������� � ��������� �������� � ���������� // ���������� ���������� ���������. - 1845. - �32.-�. 18.

4. �������� �. ��������� ��� ������� ������������ ���������. ������ � ������ ������������ ��������� � ������ � �������� ������������� ������� �� ������� � ��������� ������������� � �V�-ղ� ��. // ����� ����������� ���������� ��������-���������������� ��������. - ���. �.: �������-����������, 1911. -�. 178.

5. ������ �������� ������� ���������� ������� (��� - ��). - ���., 1830. - �. 22. - � 16187. - �. 359.

6. ��� ����. - �. 367.

7. ���� ������� ���������� ������� / ��� ���. �������������� �. ��. 3, �. 10-13. -���., 1913. -�. 519.

8. ��� ����. - �. 520.

9. ���'�����-���������� ������ ��������� ����� (��� - �-����). 7, ��. 1,���. 135, ���. 11.

10. �IJ� ������ (���).,�. 442., ��. 68., ���. 88., ���. 10.

11. Գ���� �.�., ������ �,�. ���� � �������-��������� ������ �� ��������� ��� � ������� ������������ ������ ��������� XVIII - � ������ �������� XIX- ��.: // ������ ����� ���'�����-����������� ���������� ������������ ������������: ��������� �����. - ���'�����-����������, 2000. - �. 4(6). - � 232.

12. �IJ� ������ (���). -�. 442.,��. 68., ���. 88., ���. 11-31.

13. ��� ����, ���. 5.

14. ��� ����, ���. 2.

15. ��� ����, ���. 25��.

16. ��� ����, ���. 20.

17. ��������� ��������� ���������� �������., �. 4. - ���., 1864. - �. 27.

18. �IJ� ������ (���)., �. 442., ��. 68., ���. 88., ���. 12.

19. ��� ����, ���. 12��.

20. ��� ����, ���. 15-16.

21. ��� ����, ���. 19.

22. ��� ����, ���. 21-22��.

23. ��� ����, ���. 24��.

24. ��� ����, ���. 23��.

25. ��� ����, ���. 14-14��.

26. ��� ����, ���. 17-19��.

27. ��� ����, ���. 23.

28. ��� ����, ���. 27-27��.

29. �����, �����., 1864., �. 4., �. 26.

30. �-����., �. 11 5, ��. 1, ���. 2047, ���. 3-17,40-43��.

31. ��� ����, ��.2., ���.34., ���. 40-40��.

32. ��� ����. ��. 68., ���. 88., ���. 12.

33. ��� ����. ��. 1, ���. 1196., ���. 55.

34. ��� ����. ��. 68., ���. 88., ���. 11.